Over Schouwen-Duiveland… Over de ogen van een moeder en smeltende sneeuw (deel twee)

De volgende dag vertel ik mijn verhaal tijdens de les Nederlands aan de leerlingen van de tweede klas van de Havo van de Pieter Zeeman scholengemeenschap in Zierikzee. Op het schoolbord tovert mevrouw Radstake mijn website en kan ik aan de hand van foto’s vertellen over de ervaringen van leerlingen en studenten die ik in het hele land ben tegen gekomen; ik vertel over de vissers van Bruinisse en over een vriend uit Veenwouden die een biografie schrijft over een meisje uit Oosterland, een weeskind afkomstig uit een gezin van landarbeiders en die uiteindelijk een belangrijke rol speelde in het beschermen en bewaken van Joods kapitaal tijdens de Tweede Wereldoorlog. En ik vertel hen ook het verhaal van Jan Blik uit Emmercompascuüm.

Na de koffiepauze wandel ik Zierikzee in; het heeft gesneeuwd. Het maakt het oude en mooiste centrum van de Zeeuwse steden tot een beeld uit een sprookjesboek. In het centrum koop ik wat proviand en loop de polder in richting Schuddebeurs. Al wandelend stoppen twee automobilisten naast me; zij hebben het verslag in de PZC gelezen en steken hun duim omhoog.
Bij Piet en Conny van de Hulle tussen Schuddebeurs en Noordgouwe kom ik even op adem; onderweg hoorde ik over de oorlog, over de Ramp van 1953 en over de zorgen van moeders over hun kinderen. Sommige kinderen, wordt me verteld, redden het niet meer in deze samenleving; de structuren van zorgzaamheid en vertouwen zijn verdwenen of worden gesaneerd. De vragende blik in de ogen van een oude moeder die weet dat haar kind na haar dood niet alleen kan overleven, …die vragen vergezellen me op Schouwen.

Ondertussen schenken Conny en Piet van de Hulle me koffie in en presenteren een stroopwafel, heerlijk. Ze vertellen over hun leven in de horeca op Schouwen, over het Duyvelands koffiehuis in Zierikzee en het hotel bij vliegveld Haamstede en de jaren van zorgen over hun gezondheid. Het leven in de horeca werd op enig moment te zwaar; maar uiteindelijk zijn alle tegenslagen overwonnen en werkt Piet met zijn 68 jaar nog steeds bij een fabrikant van lederen riemen uit Bruinisse. Ze genieten van hun huis met het uitzicht over de polder; ’s zomers wonen ze in de tuin, in hun eigen zomerhuis.

Ik wandel door naar Noordgouwe waar Johan Everaers met zijn vrouw woont aan de Ring. Johan was tot voor kort leraar Frans op de middelbare school in Zierikzee; hij is een van de redacteuren van het Zeeuwse literaire ‘periodiek’ Ballustrada. Dat blad kreeg een klein beetje subsidie van de provincie, vijfduizend euro, net genoeg om te overleven. Die subsidie wordt volledig afgenomen; kleine initiatieven zoals Ballustrada zijn voor de provincie van minder belang dan het elitaire en protserige Zeeland Nazomer festival van productiehuis Zeelandia , wat miljoenen van de provincie en de staat ontvangt. Alleen al van het Fonds voor de Podiumkunsten krijgt het productiehuis Zeelandia 1,2 miljoen euro voor twee jaar; Oerol op Terschelling kan van die bedragen alleen maar dromen. Johan Everaers glimlacht om die politieke keuzes. “We laten ons niet muilkorven door de provincie,” zegt hij strijdbaar. “Een jaar abonnement kost maar 19 euro, voor vier nummers. (zie: www.ballustrata.eu) en als iedereen een beetje mee helpt en abonnementen verkoopt, redden we het.”

Dan vertelt hij over de teloorgang van de basisschool op het dorp, een proces van neergang en gebrek aan bestuurlijke visie, politieke wil en kracht, zoals we nu ook in Kats zien, op Noord Beveland. “Zonder school is de ziel uit het dorp,” schreef Johan me eerder. “Mensen rijden nu de hele dag heen en weer, met hun kinderen van huis naar school, van school naar huis, naar vriendjes, naar huis… maar de ziel.., ja, die is weg wanneer de school verdwijnt uit het dorp.”

Tegen het invallen van de duisternis nemen we afscheid. Voor een van de huizen aan de ring van Noordgouwe maakt een kind van smeltende sneeuw nog gauw een pop.

“zie verslag op www.voettochtvanjan.nl”

From schouwen duiveland, posted by Jan Schuurman Hess on 12/26/2012 (26 items)