Van Utrecht naar Rhenen… over taal en achterstand (eerste deel)

Utrecht- Rhenen.- Over Kanaleneiland valt veel goeds te vertellen, ook al komt de Utrechtse wijk alleen in het nieuws met ellendige voorvallen. Daags na mijn bezoek aan de wijk werden burgers uit hun huis gezet of de toegang tot hun woning ontzegd. Het asbestdrama kleurde de nieuwsarme weken van de zomer van 2012 in Kanaleneiland. Maar naar het verdriet van Kanaleneiland was ik niet op zoek; ik wilde de andere kant zien.
Het was daags voor het begin van de Ramadan dat ik Kanaleneiland arriveerde. Het was een benauwde, klamme dag met af en toe zware regenbuien. Kanaleneiland is een ruim opgezette, lichte wijk met grote kenmerkende woonblokken uit de jaren zestig uit de vorige eeuw. Het ligt tegen het Amsterdam-Rijn kanaal aan en er wonen ongeveer 15.000 mensen. Het merendeel heeft een allochtone achtergrond en van die grote groep komt bijna tachtig procent uit Marokko, vertelt me Fabrizio, die ik toevallig tegenkom en beheerder is in de wijk, in dienst van woningbouwcorporatiePortaal. Portaal is een van de drie woningbouwcorporaties in Kanaleneiland. Wie welke blokken en welke huizen beheert, is voor een buitenstaander niet te zien; wat ze delen is ernstig achterstallig onderhoud. De corporaties in Kanaleneilkand hebben jarenlang huurpenningen geïnd maar het onderhoud verzaakt, weloverwogen, welbewust. De komende jaren worden er veel huizen en blokken gesloopt en herbouwd; andere panden worden gerenoveerd.
Fabrizio neemt me mee naar het Kidscafé. Dat heeft hij jaren geleden opgezet, in een leegstaande ruimte, nabij een klein winkelcentrum. In het Kidscafé konden kinderen uit de buurt computeren, en wat huiswerk maken. Fabrizio is wat trots op het initiatief. Het is al jarenlang een succes; kinderen komen er graag. Veel kinderen in Kanaleneiland groeien op in gebroken gezinnen en de grootste armoede. Dan is een Kidscafé van de huurbaas iets moois; het biedt Fabrizio de mogelijkheid om alle kinderen uit de buurt te leren kennen en een vertrouwensband op te bouwen. Het Kidscafé is intussen overgenomen door vrijwilligers van de kerk in de wijk.
Er zijn veel organisaties en instellingen actief in de wijk, vertelt Fabrizio. Iedereen heeft het beste met de mensen voor maar iedereen heeft een eigen inzet, aanpak en strategie. Dat botst wel eens en is niet altijd even effectief. Er is regelmatig overleg in de buurt, met alle partijen, maar desondanks werkt iedereen op een eigen eiland.
“Het is eigenlijk jammer,” zegt Fabriozio, nadat hij bij de winkels een paar jongeren aansprak, “dat Kanaleneiland alleen op een negatieve manier in het nieuws komt. Nooit hoor of lees je goede verhalen van hier; die zijn er namelijk genoeg. Als je het maar wilt zien, en als je de wijk en haar bewoners maar wilt begrijpen. Dat kost tijd en energie maar het is de moeite waard. We doen hier elke dag ons best, allemaal, de bewoners, de instanties, iedereen.”